نمونه آراء خانواده | بررسی حقوقی و راهنمایی مشاوره‌ای
پرونده‌های خانوادگی یکی از رایج‌ترین انواع دعاوی در دادگاه‌ها هستند؛ از طلاق و مهریه گرفته تا حضانت فرزند و نفقه. آشنایی با نمونه آراء صادرشده در این زمینه‌ها، می‌تواند دید حقوقی خوبی به افراد بدهد و در تصمیم‌گیری بهتر، بسیار مؤثر باشد.
انواع دعاوی خانواده – طلاق توافقی یا به درخواست زوج/زوجه – مطالبه مهریه و نحوه تقسیط آن – مطالبه نفقه و اجرت‌المثل – حضانت و ملاقات فرزند – اثبات یا نفی نسب – تمکین یا ترک انفاق
نمونه رأی اول: مطالبه مهریه و تقسیط آن شرح پرونده: زوجه دادخواست مطالبه مهریه را مطرح می‌کند. مهریه ۱۱۰ سکه است. زوج توان پرداخت یکجای آن را ندارد.
رأی دادگاه: «با احراز اصل زوجیت و عدم پرداخت مهریه از سوی زوج، دادگاه وی را به پرداخت ۱۱۰ سکه طلا محکوم می‌نماید. با توجه به وضعیت مالی زوج، پرداخت به‌صورت اقساط ماهانه ۲ سکه تعیین می‌گردد.»
تحلیل: دادگاه اصل مهریه را به رسمیت شناخته، اما با بررسی وضعیت مالی، تقسیط را مجاز دانسته است. در مهریه تا ۱۱۰ سکه، زندان امکان‌پذیر است، مگر اینکه اعسار پذیرفته شود.
نمونه رأی دوم: حضانت فرزند پس از طلاق شرح پرونده: زن و شوهر پس از طلاق، درباره حضانت فرزند ۶ ساله دچار اختلاف می‌شوند. مادر درخواست حضانت می‌دهد.
رأی دادگاه: «نظر به اینکه فرزند کمتر از ۷ سال سن دارد و دادگاه شرایط اخلاقی، مالی و روحی مادر را مناسب تشخیص داده، حضانت به مادر واگذار می‌گردد و پدر حق ملاقات هفتگی دارد.»
تحلیل: بر اساس ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی، حضانت کودکان تا ۷ سال با مادر است، مگر اینکه عدم صلاحیت او احراز شود. دادگاه همچنین حق ملاقات برای پدر محفوظ داشته است.
نمونه رأی سوم:
تمکین شرح پرونده: زوج دادخواست تمکین علیه زوجه مطرح می‌کند. زن در خانه پدرش زندگی می‌کند و حاضر به بازگشت نیست.
رأی دادگاه: «با توجه به عدم ارائه دلیل موجه از سوی زوجه برای ترک منزل مشترک، دادگاه حکم به الزام وی به تمکین صادر می‌نماید.»
تحلیل: در صورتی که زن بدون دلیل موجه منزل را ترک کند، زوج می‌تواند تقاضای تمکین دهد. اما اگر زن دلایل موجهی داشته باشد (مثل ضرب و شتم، اعتیاد یا خیانت شوهر)، می‌تواند از تمکین خودداری کند.
نکات مشاوره‌ای برای دعاوی خانواده:
– در دعوای خانواده، احساسات زیاد است؛ اما تصمیمات باید حقوقی و منطقی باشد.
– قبل از طرح دعوا، از مشاوره حقوقی استفاده کنید؛ گاهی یک توافق‌نامه یا مشاوره درست، می‌تواند دعوا را به سازش تبدیل کند.
– همیشه سعی کنید منافع فرزند را بر اولویت قرار دهید؛ مخصوصاً در موضوع حضانت یا ملاقات.
